Jak dokarmiać ptaki zimą bez szkody?

Zimowe dokarmianie może realnie pomagać ptakom – pod warunkiem, że robimy to prawidłowo. Oto praktyczny, rodzinny przewodnik oparty na zaleceniach ornitologów.

Zasada 1: regularność i przewidywalność

• Jeśli zaczynasz karmić, rób to codziennie (zwłaszcza przy mrozach). Ptaki planują energetykę dnia, licząc na dostępność karmnika.
• Lepsza mniejsza porcja codziennie niż „raz na tydzień dużo”.

Zasada 2: co podawać

• Ziarna: słonecznik (niełuskany i łuskany), proso, owies, mieszanki dla dzikich ptaków.
• Tłuszcze: suet/kule tłuszczowe, niesolona słonina dla sikor i dzięciołów (wymieniaj co 2–3 dni przy odwilży).
• Orzechy: drobno łamane, niesolone (np. orzechy ziemne dla ptaków, nieprażone).
• Owoce: jabłka, gruszki dla kosów i drozdów (przekrojone, świeże).

Czego unikać (to ważne!)

• Pieczywo, resztki słone/tłuste (chipsy, wędliny). Powodują biegunki i niedobory.
• Produkty spleśniałe, zepsute – są toksyczne.
• Kule w plastikowych siatkach – ptaki i wiewiórki mogą się zaplątać. Używaj dozowników bez siatek.

Zasada 3: higiena i bezpieczeństwo

• Czyść karmnik co kilka dni (gorąca woda + szczotka). Usuwaj łupiny i odchody.
• Zabezpiecz przed drapieżnikami: minimum 2–3 m od gęstych krzewów (kocie zasadzki), 1–1,5 m nad ziemią.
• Oznakuj szyby (naklejki, markery UV) – zmniejsza ryzyko kolizji przy karmniku.

Woda zimą

• Podawaj letnią, czystą wodę w płytkim naczyniu. Nie dolewaj soli ani gliceryny.
• W duże mrozy – wymieniaj częściej; rozważ podkładkę izolującą od podłoża.

Dostosuj pokarm do gości

• Sikory: słonecznik, kule tłuszczowe, niesolona słonina.
• Kowaliki i dzięcioły: orzechy, suet, słonecznik.
• Wróble i mazurki: mieszanki drobnych ziaren.
• Kosy/drozdy: owoce i miękkie mieszanki (bez pieczywa).

Ciekawostka: zimą ptak może stracić w nocy 10–15% masy ciała. Dobra kolacja i poranny „bufet” bywają kluczowe dla przetrwania.

Najczęstsze błędy

• Nieregularne karmienie („raz tak, raz nie”).
• Za mało higieny – ryzyko chorób rośnie w tłoku.
• Złe lokalizacje (tuż przy szybie lub gęstych krzewach).

Podsumowanie

Karmienie pomaga, gdy jest mądre: właściwy pokarm, czystość, bezpieczeństwo i woda. To świetna, rodzinna aktywność i cenna lekcja troski o przyrodę.